FLOID
|
|
Solkatz Pretty Boy Floid, geboren 1996
Vader: n 09 22; moeder: f 09 21.
|
|
De Seattle Times schreef in november 1996:
"Solkatz Pretty Boy Floid, een drievoudig genetisch wonder, is geboren in Bremerton, Washington. Floid is één kitten uit een nestje van 6 Maine Coons en werd aangezien voor een poes, want zijn kleur, verdund schildpad (blauw en crême met wit) duidt 99-punt-heleboel-9's procenten van de keren op een poesje. De tweede verrassing kwam toen zijn fokkers merkten dat zijn crême eigenlijk rood was. Rood, een niet-verdunde kleur, wordt in 99-punt-nog-veel-meer-9's procenten van alle gevallen in een zwarte vacht aangetroffen, niet in een blauwe vacht! Drie keer is scheepsrecht, dus besloot Floid ook nog eens vruchtbaar te zijn: dit komt maar eens in de 0-punt-37-nullen-en-dan-een-1 procent van de 3-kleurige katers voor.
Voor de genetici onder ons, Floid is wat wel een chimaera wordt genoemd. Een chimaera is het gevolg van een fusie van twee bevruchte eitjes, vroeg in de embryonale ontwikkeling. Floid is dus eigenlijk twee-in-één. In de Griekse mythologie is een Chimaera [met hoofdletter] een vuurspuwend monster met het hoofd van een leeuw, het lichaam van een geit, de staart van een slang, en de stem van Rosie O'Donnell."
|
In 1998 had Floid al 27 kittens verwekt, ook kampioenen. Aangezien hij nog een paar jaar langer heeft kunnen dekken, is dat aantal vast verder gestegen!
De kleuren van zijn kittens deden vermoeden dat Floid rood-met-wit was. Blijkbaar waren zijn geslachtsorganen afkomstig van de rode kat, en waren er geen cellen van de blauwe kat ingekomen. Opvallend genoeg heeft Floid nooit kittens gekregen met verdunde kleuren. Floid droeg dus wel verdunning in zijn vacht, maar niet in zijn zaad!
Floid is uitgebreid onderzocht, en men heeft geconcludeerd dat hij een chimaera is.
|
Celticoon Oleander
|
|
Celticoon Oleander
vader: ns 09 21; moeder: fs 22.
|
"Ollie is een onverwachte toeveging aan onze familie. Pas toen hij 2 weken oud was, realiseerden we ons dat dit prachtig zilver tortie poesje, een katertje was. Op de een of andere manier konden we dit lieve stoute schildpadje niet laten gaan. We hopen dat Ollie een maatje zal zijn voor Tal als de meiden het druk hebben met kittens! Aangezien we hem niet bij de GCCF kunnen showen, hopen we dat we Ollie later in 2006 op show kunnen laten zien."
Ollie kan bewonderd worden bij Celticoon Maine Coons.
En wie zou er nu niet vallen voor zo'n heerlijk schildpad katje?
Ollie is ook een Maine Coon. Een schoonheid, waar menige keurmeester voor zou vallen! Vanwege totaal gebrek aan gebreken, en een tortie moeder, zou ik zeggen: een chimeer.
|
|
|
|
|
GEEZER
|
|
Koonikki Feirfiz Geezabird
vader: ds 09 22; moeder: n 22.
|
Fiona Nicholls vertelt: "Geezer is een heel aantrekkelijke kat! Hij houdt van het leven en brengt een groot deel van de dag door met het jagen op kikkers rond onze vijver. Maar, omdat hij tamelijk onhandig is, valt hij ook vaak in de vijver.
Geezer was al 6 weken oud voordat we ons realiseerden dat hij een kater was. Omdat hij tortie was, had ik niet verder gekeken - dat doe ik nu wel :o)). Met 4 maanden moest hij geopereerd worden, en de dierenarts keek meteen even naar zijn reproductieve organen. Er was een gonade op de plek van een eierstok, en die gonade bleek mannelijk te zijn. Later, toen hij 10 maanden oud was, daalde een testikel af naar de juiste plek. Ze vertelden me dat hij waarschijnlijk een XXY was, en niet fertiel zou zijn geweest.
Geezer heeft moederlijke instincten, maar ook mannelijke. Hij is helemaal gek van kittens: als hij weet dat er nieuwe kittens zijn houdt hij de wacht bij onze slaapkamer deur - hij wil zo graag de moeder met de kittens helpen, ze schoonlikken en ermee spelen. Soms roept hij als een poes om een kater, maar ook probeert hij wel om een poes te dekken - maar dat lukt niet.
Vespa (Geezer's vader) is een gemoedelijke kat, die van alle katten en mensen houdt - behalve van Geezer! Ik vind het maar vreemd. Heeft Geezer misschien een verkeerde geur? Hij blaast in ieder geval altijd naar die arme Geezer.
Meer interessant nieuws: Vespa is net vader geworden van nog een Tortie Tom. Hij heeft een zwart tabby poes gedekt, die 5 kittens kreeg, waaronder een tortie tabby katertje. Hij is intens gekleurd en pas toen de dierenarts hem met 9 weken vaccineerde, werd bevestigd dat het een katertje was. Wat is de kans dat eenzelfde kater twee keer een tortie tom geeft???? Ik weet het niet - ik weet alleen dat hij erg speciaal is!"
Geezer kan bewonderd worden op de homepage van Koonikki Maine Coons, waar hij ook een eigen pagina heeft!
Geezer heeft geen tortie, maar een gewone bruin-tabby (genetisch zwart) moeder. Hij moet dus de rode kleur van zijn vader hebben gekregen - of misschien kreeg een toekomstig zusje het rode X-chromosoom? Hij kan een echte Klinefelter zijn, of een samensmelting, chimaera, tussen een tortie poesje-in-wording en een zwart katertje-in-wording. Misschien verklaart dat waarom hij een beetje in de war is omtrent zijn geslacht? En zijn half-broer? Is het rode X-chromosoom van zijn vader weer samen met het Y-chromosoom in een zaadcel, en later in een eitje, terecht gekomen? Zijn er weer twee embryo's samengesmolten? Of is één tortie kater een Klinefelter, en de ander een chimaera? Er zijn chromosomale veranderingen die een 'XY-zaadcel' waarschijnlijker maken, dus wellicht is Vader Vespa een heel bijzondere kat!
ONTZETTEND BEDANKT Fiona!
|
|
Meer verhaaltjes
Usenet, 2001:
"Mijn katten
..... Toby=verdund schildpad kater (ja, echt waar! Hij was zelfs erg macho totdat we hem lieten castreren. Ik weet niet of hij fertiel was of niet. In feite was hij nog steeds een macho kater na de castratie. Twee jaren later zag ik hem eens, vol overgave, de poes van de huisbaas dekken!)"
Dit ex-kater gedrag is niet uitzonderlijk, maar in een tortie brengt het wel een extra glimlach! Zonder meer informatie is het natuurlijk moeilijk te zeggen wat er hier aan de hand was. Hij lijkt geen last van andere handicaps gehad te hebben, gelukkig!
|
|
|
|
|
Meer verhaaltjes
Usenet, 1996:
"Ik heb een wilde lapjeskater meegemaakt. Hij was mannelijk, maar in zijn gedrag vrouwelijk en hij gedroeg zich als een poes tijdens het dekken. Waarschijnlijk rook hij als een poes, want de andere katers wilden hem wel dekken (en niet om hem op zijn plaats te zetten). Hij moet een XXY kater geweest zijn, maar toen hij stierf (FeLV of FIV of zo iets) konden we ons geen sectie veroorloven, laat staan een genetisch onderzoek."
Ik ben het niet eens met de schrijfster van dit stukje. Bij mensen wijst niets erop dat Klinefelter patiënten een neiging tot vrouwelijk gedrag hebben. Nee, het zijn geen macho mannen - maar wel mannen, of tenminste jongens. De precieze symptomen van enig syndroom dat veroorzaakt wordt door een extra chromosoom, hangt af van de hoeveelheid genen op dat chromosoom, en vooral: welke zijn dat? En wat betreft de genen op het X-chromosoom bij de mens en bij de kat: een paar zullen hetzelfde zijn, maar er zullen ook veel verschillen zijn!
Het is ook mogelijk dat deze kat het resultaat is van een samensmelting tussen een poesje-in-wording en een katertje-in-wording. Het Y-chromosoom van het katertje zorgt ervoor dat de mannelijke organen zich ontwikkelen, maar misschien heeft het poesje de hersenen gemaakt - en de hormonen (vrouwelijke dan wel mannelijke) worden van daaruit aangestuurd, en daar wordt de vrouwelijke cyclus geregeld. Misschien dacht deze kat dat zij een poes was, en hebben enkel haar partners haar wat vreemd gevonden .... Vruchtbaar? Met de vrouwelijke hormonen is het onmogelijk om zaadproductie te krijgen, ook al zou dat wel mogelijk zijn op grond van het soort en aantal chromosomen.
Maar, aan de andere kant: Niemand weet iets van de specifieke symptomen van Klinefelter's syndroom in de kat. Blijkbaar was de gedachte in de veterinaire wereld in 1996 dat Klinefelter's syndroom best wel vrouwelijk gedrag kon verklaren.
|
|
| |
Voor of rond de bevruchting
|
| |
|
We beginnen met een eicel. Deze cel krijgt van de moeder één X-chromosoom, en dat kan een X-chromosoom met O zijn - een 'rood' X-chromosoom, of een X-chromosoom met o - een 'zwart' X-chromosoom. Als moeder zwart is, dan kan ze natuurlijk geen 'rode X', maar enkel een 'zwarte X' doorgeven. En als ze rood is, kan ze enkel een 'rode X' doorgeven. Alleen als ze schildpad of lapjes is, dan heeft ze zowel een 'rode X' als een 'zwarte X', en zal elk van haar eicellen één van deze twee X-chromosomen hebben.
|
Wat kan hier mis gaan? Er kan iets mis gaan met de vorming van de eicel, zodat er teveel chromosomen -waaronder meerdere X-chromosomen- in de eicel komen.
|
|
Vervolgens komt er een zaadcel bij. Deze cel heeft van de vader of een X-chromosoom (met de kleur van de vader) gekregen en zal een poesje gaan maken, of een Y-chromosoom, zonder kleur, maar deze zaadcel gaat dan een katertje maken.
|
Wat kan hier mis gaan? Net als met de eicel, kan er iets mis gaan met de vorming van de zaadcel, zodat er teveel chromosomen in de zaadcel komen. En dan kunnen we aan zaadje krijgen met zowel het X-chromosoom als het Y-chromosoom.
|
|
Een zaadcel komt bij de eicel aan. De bevruchte eicel kan nu dus zijn:rode-X rode-X (wordt een rood poesje), zwarte-X rode-X (wordt een lapjes of schildpad poesje), zwarte-X zwarte-X (wordt een zwart poesje), rode-X Y (wordt een rood katertje), of zwarte-X Y (wordt een zwart katertje).
|
Wat kan er hier mis gaan? Zodra er één zaadcel 'binnen' is, sluit de eicel zich af en kunnen andere zaadcellen er niet meer bijkomen. Misschien is er toch nog eentje extra bijgekomen?
|
| |
In al deze gevallen begint het net bevruchte eitje met teveel chromosomen. Dit is niet goed! Zelfs een klein beetje teveel DNA is teveel. Kijk maar naar de mensen: patiënten met Down's syndroom hebben een extra kopie van een van de kleinste chromosomen - ze worden opgevangen door de maatschappij, maar anders zouden ze het meestal niet overleven! Een extra kopie van één van de sex chromosomen doet nog het minste kwaad: het Y-chromosoom omdat het klein is en er weinig informatie op staat, en het X chromosoom - omdat moeder natuur wel weet hoe ze met een extra X chromosoom om moet gaan! Elke vrouw heeft toch, vergeleken met mannen, een extra X chromosoom?! Dus een extra X chromosoom wordt geïnactiveerd, en de schade blijft beperkt.
Wat betekent dit voor de bevruchte ei-cel? Tenzij het alle extra chromosomen verliest (met de mogelijke uitzondering van X en Y chromosomen, en wellicht een ander klein chromosoom), is het TEN DODE OPGESCHREVEN: het eitje zal waarschijnlijk afsterven en geresorbeerd worden nog voor implantatie.
|
|
| |
Na de bevruchting, voor implantatie
| |
| |
|
Alles is goed gegaan: een bevrucht eitje en een prachting kitten-in-wording! Maar: het eitje zit nog bij de eierstokken in de buurt, en heel, heel ver weg van de baarmoeder. Dus nu beginnen de eitjes te drijven, te bewegen naar de baarmoeder, en naar een lekker plekkie. Tijdens deze reis deelt de eicel zich, eerst in 2 cellen .... 4 cellen .... 8 cellen ..... een heleboel cellen. En ook belangrijke dingen gebeuren tijdens deze reis: in het geval van vrouwelijke embryo's wordt in elke cel één -willekeurig gekozen- X-chromosoom geïnactiveerd, men denkt zo rond de tijd dat het embryo 1000 cellen telt!
|
Wat kan er hier mis gaan? Het eitje kan de verkeerde kant uitgaan en in de buikholte terecht komen: een buiten-baarmoederlijke zwangerschap, erg gevaarlijk!
Twee cellen-balletjes kunnen elkaar aanraken. Misschien maar lichtjes, en misschien 'ruilen' ze een paar cellen om bij deze aanraking. Misschien versmelten ze tot één grotere cellen-bal. Als het twee 'zwarte' embryo's betreft, zullen we er niets van zien. Het enige geval waarin wij mensen dit zullen zien (zonder DNA testen) is - als er een 'rood' (of 'met rood') embryo botst tegen een 'zwart (of 'met zwart') embryo en als tenminste één van de embryo's een katertje-in-wording is. Dan krijgen we een 'tortie tom'.
Wat gebeurt er als een katertje-in-wording tegen een poesje-in-wording botst? Waarschijnlijk zien wij mensen daar niets vreemds aan, en misschien krijgen we -later, als hij volgroeid is- een kat die geen raad weet met zichzelf. Het Y-chromosoom zal zeggen: 'testes, geen eierstokken!' - maar geslacht, en zeker het idee omtrent je eigen geslacht, is meer dan enkel gonaden .... De hersenen spelen ook een rol, en bepalen of er een mannelijke cyclus (jawel! Mannen hebben heel korte cycli.), of een vrouwelijke cyclus moet komen.
|
|
Tegen de tijd dat deze balletjes cellen in de baarmoeder aankomen, 'weet' de baarmoeder dat ze voor embryo's moet gaan zorgen. In de tussentijd heeft de bevruchte eicel zo vaak gedeeld dat er als het ware een holle ballon is gevormd, met aan één kant een dikker laagje, klompje cellen. Dit klompje zal het echte kitten gaan vormen! De buitenkant van de ballon gaat de vliezen vormen. Deze vliezen beschermen het embryo en gaan, met moeder kat, de moederkoek, placenta, vormen.
|
Wat kan er hier mis gaan? Nu zitten de embryo's veilig in hun eigen vliezen - alleen identieke tweelingen kunnen samen in de vliezen zitten!
|
| |
Vergeleken met de gevaren tijdens het maken van een eitje, van een zaadje, en van de bevruchting, lijkt dit allemaal tamelijk gevaarloos - misschien een botsing, maar verder niets. En inderdaad, botsingen, hetzij zijdelings, hetzij frontaal, lijken het grootste gevaar. Maar natuurlijk weten we niet hoe veel embryo's gedurende deze reis omkomen en geresorbeerd worden, en al helemaal niet waarom!
Een (spontane?) somatische mutatie kan in deze tijd plaatsvinden!
|
|
| |
Na implantatie
| |
| |
Nu zijn er enkel nog de 'normale' gevaren van een zwangerschap. De kittens kunnen elkaar stompen, moeder kan van de tafel vallen. Moeder kan wat verkeerds eten - ze kan zelfs vergiftigd worden, nog het meest waarschijnlijk als 'medicijn'. Misschien is dat goed voor haar, maar niet voor de kittens. Vlooienpoeder? Vaccinaties? kunstmest?
Ook kan een (spontane?) somatische mutatie in deze tijd plaatsvinden! Vooral het allel voor 'rood', O, heeft de neiging om spontaan te veranderen in o: dan heb we een mozaiek-embryo. Hoe vroeger in de ontwikkeling dat gebeurt, hoe meer cellen dit nieuwe allel zullen hebben. En hoe meer cellen het nieuwe allel (o) hebben, hoe meer zwart we zullen zien. Wel, dat is niet helemaal waar: als de mutatie plaats vond in cellen die, bij voorbeeld, de lever gaan vormen - nou, dan zien we er niets van! Wel als die verandering plaats vond in cellen die de kleurcellen in de vacht gaan vormen, dan zullen we het wel zien!
|
En hoe staat het met de vruchtbaarheid? Als de cellen die de zaadcellen gaan vormen een extra chromosoom hebben - X, Y, of enig ander - dan zullen die cellen GEEN zaad produceren!!!! Echt, als een kater vruchtbaar is dan heeft hij spermatogoniale cellen die XY zijn. Misschien omdat XXY cellen één X verloren, misschien door een andere reden, maar: vruchtbaarheid (van de kater) betekent dat hij XY cellen heeft!
Maar let wel, XY cellen betekenen niet automatisch dat de kater fertiel is! Er zijn nog andere oorzaken van steriliteit: hormonaal, ziektes, ....
|
|
|
| |
Ik noem het X-chromosoom met O even rood, ook al kan er de kleur crême uit komen. En het X-chromosoom met o noem ik maar zwart - ook al toont het chocolade-bruin, of kaneel-bruin, of zelfs blauw, lila, of 'fawn'.
|
| |
|
ouders
|
|
somatische mutatie
|
Klinefelter XXY
|
Chimaera
|
|
|
rode moeder x rode vader
XO XO XO Y
|
|
TT
|
+
|
+
|
rode moeder x zwarte vader
XO XO Xo Y
|
TT
|
TT
|
TT*
|
|
tortie moeder x rode vader
XO Xo XO Y
|
TT
|
TT
|
TT
|
tortie moeder x zwarte vader
XO Xo Xo Y
|
TT
|
TT
|
TT
|
|
zwarte moeder x rode vader
Xo Xo XO Y
|
(TT)**
|
TT
|
TT*
|
zwarte moeder x zwarte vader
Xo Xo Xo Y
|
(TT)**
|
+
|
+
|
|
*: Enkel een versmelting van een tortie poesje-in-wording met een katertje-in-wording kan in deze gevallen een 'tortie tom' opleveren. Maar zo'n chimaera van embryo's van verschillend geslacht kan als volwassen kat wel erg in de war zijn wat betreft zijn geslacht en sexueel functioneren, en ik zou verwachten dat hij steriel is.
|
**: In deze gevallen zou een somatische mutatie als 'tortie tom' een zwarte kater met een rode vlek opleveren: dit is nog nooit gezien, zeker niet bekend geworden.
|
|
|
somatic mutation
|
Klinefelter XXY
|
Chimaera
|
|
+:
Alle hierboven genoemde, en hiernaast verder beschreven, mogelijkheden zijn altijd mogelijk! Maar het is niet altijd duidelijk dat het gebeurd is. Een somatische mutatie bij een tortie poesje? Een chimaera van twee rode (of 2 zwarte) embryo's? Een Klinefelter (XXY) met op beide X-chromosomen dezelfde kleur? Dat zien we niet!
We zien ze enkel als er een Tortie Tom uitkomt. Daarom heb ik de gevallen waarbij een Tortie Tom mogelijk is, met TT aangegeven.
|
|
Vaak 1, misschien 2 of zelfs 3, vrij kleine zwarte vlekken.
Kan verder normaal zijn. Maar als de mutatie door een giftige stof veroorzaakt was, dan kan datzelfde gif ook een andere mutatie hebben veroorzaakt. En mutaties zijn meestal slecht!
Geen reden voor steriliteit, hooguit als een ander effect van mogelijk 'gif' ('mogelijk' gif, meestal spontaan!)
|
Beide kleuren dienen bij het ouderpaar voor te komen.
Verdeling van rood en zwart (voor zover we weten) is vergelijkbaar met de verdeling van rood en zwart in een poes.
Zal ook andere gebreken en handicaps vertonen.
Steriel, tenzij (wellicht) 1 X chromosoom verloren geraakt is in de cellen die de testes zouden gaan vormen.
|
Om mogelijk een gewone kater te krijgen, moet de moeder beide kleuren hebben.
Mogelijk als tenminste beide kleuren vertegenwoordigd waren in het ouderpaar, maar dan is het een samensmelting van een poesje-in-wording met een kater-in-wording geweest.
Verdeling van zwart en rood kan van alles zijn, en een chimaera tussen twee embryo's van hetzelfde geslacht zou geen gebreken moeten hebben, en vruchtbaar zijn.
|
|
|
Wil je het van iemand anders horen? Het verhaal over mosaicisme wordt verschillend (en in het Engels) verteld op de interessante site van Messybeast.
|
|
Ik hoop dat jullie niet denken dat ik dat allemaal helemaal alleen heb gedaan. Veel vrienden -meest met eigen catteries!- hebben me erbij geholpen.
Anneke Kuijs -Patchwork-,
Ingrid Knobbe -Asana-,
Lies Klösters -Kindred Spirits-
en
Yolande Zandvliet -l'Hibou-
hebben me ontzettend geholpen met het vinden van de katten, van de mensen, de informatie - en hebben ze meegeholpen hier een leesbaar verhaal van te maken! Hé, allemaal, ontzettend bedankt!
Anne Guillon, Ans Rietveld, Cat Moody, Elvira Weidemann, Fiona Nicholls, Judy Miller, Nancy & Richard Koch, Sabine Straub, Sandra van Kluiven, Sarah Hartwell en Willie van Houwelingen hebben me toegestaan foto's van hun katten te gebruiken, en (of) deelden hun verhaaltjes met me voor deze pagina, terwijl Colette Burnett, David Brinicombe, Gayla Pierce, Lucie Schagen, René Mooij, Sandra Musardo en Thom Bloks mij op andere manieren hebben gesteund bij het maken van deze pagina!
(Namen op alfabetische volgorde van voornaam :-)) )
|
|
Ken je meerdere tortie toms? Heb je vragen of commentaar?
E-mail, en ik zal je graag antwoorden!
|